Op een dag zag meneer tijdens het ophalen van vuilnis dat er bij het achteruitrijden twee kleine kinderen achter de vuilniswagen stonden. Meneer heeft de kinderen weg kunnen trekken, maar kwam daarbij zelf onder de wielen terecht. Vanwege onherstelbare schade is het rechterbeen van meneer afgezet tot boven zijn heup. Ook is een colostoma geplaats door ernstige beschadiging van zijn darmen. Sindsdien is meneer rolstoelafhankelijk.
Tijdens deze moeilijke periode besloot zijn vriendin, de moeder van zijn dochter, om de relatie te beëindigen en haar leven verder op te bouwen met de bestuurder van de vrachtauto. Het leven van meneer stond daarna in het teken van pijn, gemis, teleurstelling en boosheid. Meneer ziet zijn dochter, ex-vriendin en collega niet meer. Hij heeft alleen nog contact gehad met het bedrijf vanwege de schadeclaim.
Nu jaren later zijn er abcessen en fistels ontstaan, met lekkende wonden als gevolg. Meneer heeft daardoor dagelijks veel lichamelijke zorg nodig. Meneer woont op een afdeling voor beschermd wonen in een geriatrisch centrum en heeft daar een eigen appartement.
Meneer gaat dagelijks naar buiten en heeft daar contact met mensen die hem voorzien van wiet.
“Ik heb dat nodig om de pijn en teleurstelling de baas te blijven,” zegt meneer boos en geërgerd als iemand er een opmerking over maakt. Hulpverleners op het gebied van verslaving heeft meneer al jaren geleden de deur gewezen. “Iedereen vindt overal wat van!” zegt hij boos.
Meneer staat sinds kort open voor een operatie om de abcessen en fistels te laten verwijderen. De geplande operatie is op dag van opname in het ziekenhuis afgezegd vanwege spoedgevallen.
Het appartement van meneer is niet schoon en fris, omdat meneer de huishouding geregeld weigert.
Meneer is manipulatief en brengt splitsing aan binnen het zorgteam. Wanneer dingen niet gaan zoals hij het wil, zet meneer verzorgenden klem in de gang van zijn appartement met zijn rolstoel.
Meneer pakt geregeld de polsen van verzorgenden vast tijdens de verzorging en vloekt en scheldt daarbij tegen hen.
Wat voor effect hebben de verschillende methodes voor het omgaan met agressie op de situatie van meneer Van der Vecht?
De methode Ontwapenen kan gebruikt worden als meneer boos reageert tijdens de ADL.
“Ik begrijp dat u boos bent. De wondverzorging is ook erg vervelend voor u.” “U hebt gelijk dat u boos bent, het is ook een tegenvaller dat de operatie niet doorgaat.”
Door meneer op een punt gelijk te geven, neem je hem serieus en misschien lukt het je dan om het gesprek aan te gaan.
Deze techniek is minder goed toepasbaar als meneer de verzorgende klem rijdt in de gang met zijn rolstoel.
Wat maakt meneer precies boos? Is het de frustratie over de huidige situatie? Is het frustratie over vroeger;? Over hoe zijn leven gelopen is? Of is er eerder sprake van agressie vanuit pathologie? Mist meneer het vermogen om zijn agressie te beheersen door zijn verslaving?
Wat denk jij?
Het is belangrijk dat het zorgteam de levensgeschiedenis van meneer kent. Dit geeft inzicht in de teleurstellingen die het leven van meneer getekend hebben en de frustraties die hierdoor zijn ontstaan.
Wat zou het voor jou betekenen als je ineens rolstoelafhankelijk wordt?
Het is goed om de LSD-gespreksmethode in te zetten. Door goed te luisteren, samen te vatten en door te vragen, zorg je ervoor dat meneer zijn verhaal kan doen. Het kunnen uiten van zijn gevoelens is belangrijk. Meneer zei over hulpverleners: “Iedereen vindt overal wat van!” Dit geeft aan dat hij graag zijn verhaal wil vertellen, maar dan zonder de goedbedoelde adviezen en oplossingen die verzorgenden voor hem bedenken.
Wees wel alert in het gesprek met meneer dat hij manipulatief is. Laat je niet verleiden om andere personen bij het gesprek te betrekken. Het gesprek gaat over de boosheid van meneer en mogelijk over jouw handelen, maar niet over een collega die het anders of beter doet.
Ook als de agressie veroorzaakt wordt vanuit de pathologie, dan is de Ook als de agressie veroorzaakt wordt vanuit de pathologie, dan is de boosheid voor meneer de waarheid. Hij ervaart deze emotie. Hij is zijn emotie. De oorzaak is voor hem niet belangrijk. Het heeft geen zin te zeggen: “U hoeft niet boos te worden”. Meneer is boos. Door gebruik te maken van de techniek ’voornaamreactie patroon‘ kun je de situatie de-escaleren. Noem zijn naam en maak oogcontact. Zeg wat je hoort, ziet en/of voelt. Geef een schijnbare keuze om tot een oplossing te komen. Voorbeelden kunnen zijn:
Methode 1, 2 en 3 kunnen worden ingezet als meneer boos wordt.
Als meneer Van der Vecht blijft schelden en knijpen, stel je grenzen en geef je aan dat je meneer op deze manier niet kan helpen. Maak een afspraak dat meneer stopt, zodat je verder kunt met de verzorging.
Wanneer ook dit geen effect heeft, zeg dan dat je meneer even tot rust laat komen en dat je na enkele minuten weer terug bent. Zorg er wel altijd voor dat meneer in een veilige en comfortabele situatie achterblijft en kom je afspraak na.
